Begrijpelijk communiceren
Een op de drie van de volwassen inwoners van Nederland heeft beperkte gezondheidsvaardigheden (Nivel, 2024). Het kan niet anders dan dat jij hier in je praktijk ook mee te maken hebt. Herken jij het bij patiënten? En weet je hoe je daarmee omgaat? Voor het slagen van de behandeling is het belangrijk dat jij en je patiënt elkaar begrijpen.
Verspreid op het internet is veel te vinden over dit onderwerp. Het KNGF verzamelt samen met de VvOCM, de Hanzehogeschool Groningen en het landelijke expertisecentrum Pharos op deze pagina zoveel mogelijk informatie voor fysiotherapeuten en oefentherapeuten.
Wat zijn beperkte gezondheidsvaardigheden?
Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden hebben moeite met het vinden, begrijpen, beoordelen en gebruiken van informatie over gezondheid. Een deel van deze groep is laaggeletterd. Zij hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. De kans is groot dat zij ook moeite hebben met digitale zaken. En wist je dat maar liefst 22,6% van de hoogopgeleiden beperkt gezondheidsvaardig is? Zij lijken je te begrijpen maar als je doorvraagt, blijkt dit niet zo te zijn.
Volgens verschillende onderzoeken is er een duidelijke samenhang tussen beperkte gezondheidsvaardigheden en een slechtere gezondheid. Juist deze groep maakt meer gebruik van zorg en ervaart de kwaliteit van de zorg die ze krijgen als minder goed.
‘Je hoeft je niet te schamen als je de fysiotherapeut niet begrijpt’
Het is belangrijk dat je het tegen je fysiotherapeut zegt als je iets niet begrijpt. De fysiotherapeut is ervoor opgeleid om het te herkennen, maar vaak verbergt iemand het heel goed. John (54 jaar) uit Groningen deed dat vroeger ook. Hij ziet slecht en heeft moeite met lezen en schrijven. ‘Ik vond het vervelend om aan de fysiotherapeut of de huisarts te vragen om iets nog een keer te zeggen, maar dan in Jip en Janneke-taal. Ik wil anderen niet tot last zijn. Maar dan ging ik naar huis en wist ik niet wat ik moest doen. Hierdoor bleef ik langer met pijn lopen dan nodig was.’
Meer lezen
- Verbeteren van zorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden vergt beleid en ondersteuning op maat (Nivel)
- Toolkit met stap-voor-stap handleiding en tools voor communicatie met alle patiënten (AHRQ)
- Factsheet Gezondheidsvaardigheden in Nederland – cijfers 2021 (Nivel)
- Limited health literacy in primary care physiotherapy: Does a physiotherapist use techniques to improve communication? (Patient Education and Counseling)
- Negative language use of the physiotherapist in low back pain education impacts anxiety and illness beliefs: A randomised controlled trial in healthy respondents (Patient Education and Counseling)