“We zouden met zijn allen data moeten zien als stimulans om jezelf en de praktijk te ontwikkelen”

Manueel therapeut en mede-eigenaar van FlevoFysiotherapie Michaël Ling: “Het is effectiever om vanuit de praktijk te kijken naar hoe effectief het is wat je doet dan vanuit de wetenschap integreren naar de praktijk. Dankzij data draai je in feite de wetenschappelijke piramide om.”

Pas wanneer je veel data verzamelt, kun je kijken naar de effectiviteit en meerwaarde die je als therapeut kunt bieden bij verschillende klachten. Het maakt een vertaalslag en verbeterslag mogelijk en zorgt ervoor dat je de huidige literatuur beter kunt koppelen aan de praktijk.

Wat is dataverzameling voor jou?

“We ontdekken hierdoor hoe effectief we zijn in het behandelen van verscheidene klachten en kunnen dit vergelijken met de andere praktijken in de regio en op deze manier werken aan een verbeterslag. Daarnaast is het mogelijk om met behulp van de data uit jouw praktijk in te spelen op de veel voorkomende klachten en pathologie bij jou in de praktijk.Als praktijk kun je daarop inspelen qua nieuwe behandelmethoden en/of middelen. Daarnaast kun je bekijken hoe jij samen met collega’s uit andere praktijken data naast elkaar leggen en van elkaar leren: hoe lang behandel je, in hoeverre nemen klachten af en komen mensen gezond uit de praktijk? Eigenlijk zouden we met zijn allen data moeten zien als stimulans om jezelf en de praktijk te ontwikkelen.”

Wat was jouw motivatie om aan de slag te gaan met data?

“Toen ik er net mee begon, inmiddels zo’n zeven, acht jaar geleden, speelde (big) data al heel erg in andere sectoren zoals de reclamewereld en webshops. Maar voor fysiotherapie kun je data net zo goed gebruiken om te zorgen dat de persoon bij jou praktijk terechtkomt. Je bepaalt bijvoorbeeld specifiek welke campagnes je gaat draaien, welke doelgroepen je wilt benaderen en kunt mogelijke samenwerkingen met specialismen benadrukken. Uiteraard op voorwaarde dat data geen tot zo min mogelijk ruis bevat. Iedereen die data verzamelt moet dat op dezelfde manier doen zodat iedereen hetzelfde categoriseert en dezelfde definities hanteert. In feite moet er een framework staan waarbij voor verschillende soorten klachten dezelfde data wordt verzameld. Anders heb je er niks aan. Gelukkig zijn er nu onderzoeken gaande om op dat vlak eenheid te creëren.”

Hoe kun je als praktijk dataverzameling goed doorvoeren?

“Door op de man ‘te spelen’ en vergelijkbare praktijken bij elkaar te zetten. Dan kijk je samen naar hoe je data gebruikt en structureert zodat je er bruikbare informatie uithaalt. Met onze praktijk kijken we bijvoorbeeld naar postcodes: welke mensen uit welk gebied komen met welke klachten naar ons toe en wat hebben wij aan die informatie. Maar ook welke huisartsen zijn betrokken en wat zijn de doorverwijzingen. Als je dit weet, kun je samenwerkingen met verschillende (para-)medische specialisten intensiveren en inspelen op klachten die in een bepaald deel van de stad meer voorkomen. Daarmee maak je verschil in gebruik van zorg en kun je de praktijk echt verrijken.”

En op therapeut- of patiëntniveau?

“Binnen de praktijk heeft iedereen een specialisatie en een interessegebied. Je kunt kijken op therapeut niveau naar efficiëntie en kwaliteit. Denk aan diagnostiek, interventie maar ook het volgen van cursussen waardoor je een specifiek ontwikkelingsplan kunt maken en kunt voortborduren op kosten voor de komende jaren. Daarnaast kun je dankzij data gericht op outcome zien wat de behandeling de patiënt oplevert. Dan draai je de wetenschappelijke piramide om en verzamel je data vanuit het werkveld en is het in de toekomst mogelijk om profielen op te stellen om accuratere prognoses te doen omtrent duur, welke behandelvorm in te zetten en het mogelijke resultaat.”

Kun je het ook inzetten om van en met elkaar te leren?

“Ik denk dat het belangrijk is dat je met je collega’s communiceert over en op basis van data. Dat je laat zien dat mensen niet op data worden afgerekend, maar dat je het als stimulans gebruikt om therapie verder te helpen. Zodat je ontwikkelingsstappen kunt zetten. Data geeft je de kans om te laten zien dat iedereen op een andere manier behandelt en een andere insteek heeft. Bij een bepaalde klacht kun je wel tien verschillende diagnoses stellen waar naar verloop van tijd de uitkomst weinig verschilt. De behandeling zelf maakt niet veel uit, maar de totale duur van behandelperiode blijkt wel van belang. Een hoger behandelgemiddelde verandert niks aan de uitkomst. Dit zou voor de therapeut nadelig kunnen werken, maar het kan op den duur juist ook in je voordeel werken. Omdat bijvoorbeeld uit nieuwere onderzoeken blijkt dat mensen minder gebruik maken van tweedelijns zorg en dus langere behandeltijd nodig hebben.”

Waarom zouden meer paramedici aan de slag moeten met data?

“Therapeuten zijn mensen die op korte termijn resultaat willen. Wil je iemand op lange termijn iets kunnen bieden dan is het maar net de vraag of diegene daar waarde aan hecht. Het komt er eigenlijk op neer hoe je dataverzameling binnen het vakgebied brengt. Misschien levert het op korte termijn niet meteen iets op, maar op lange termijn kun je het vakgebied verrijken en zorgen dat we scherper komen te staan ten opzichte van bijvoorbeeld zorgautoriteiten maar ook naar elkaar. Onderaan de streep zijn er altijd voor- en tegenstanders. Ook data blijft een discussiepunt. Maar alleen door met elkaar in gesprek te gaan kom je verder.”

Michaël ging in gesprek met praktijkhouder Jordi Moonen over dataverzameling. Benieuwd naar hun gesprek? Bekijk hieronder de video.

Interviews andere therapeuten over data