‘Fit4Surgery geeft fysiotherapie kansen, ondanks besluit Zorginstituut’

20 maart 2025

Vanuit het prehabilitatieprogramma Fit4Surgery gaan patiënten zo fit mogelijk onder het mes. Dat leidt tot sneller herstel en geeft meer lucht aan de broodnodige ziekenhuiscapaciteit. Vorig jaar besloot Zorginstituut Nederland het programma niet op te nemen in de basisverzekering. Maar dat is geen reden om bij de pakken neer te gaan zitten, vertelt Linda van Heusden-Scholtalbers: ‘Fit4Surgery biedt kansen voor de fysiotherapie.’

Linda is fysiotherapeut in het Radboudumc, bestuurder bij het KNGF én bij de stichting Fit4Surgery. Fit4Surgery is een programma voor patiënten die geopereerd gaan worden. Het heeft als doel om de conditie van de patiënt te verbeteren, zodat iemand beter bestand is tegen de operatie. ‘Hoe fitter erin, hoe fitter eruit’. Het programma bestaat uit fysieke training, verbeteren van voeding, mentale begeleiding, het behandelen van specifieke ziekten of kwetsbaarheden en het stoppen met roken en drinken van alcohol. Multimodaal, waarbij fysiotherapie een aanzienlijke rol heeft binnen het traject: ‘De mate van fysiotherapie verschilt natuurlijk per patiënt, maar gemiddeld gaat het al gauw om negen tot tien sessies, waar we ongeveer vier weken voor de operatie mee starten.’ 

Het Zorginstituut besloot het prehabilitatieprogramma vorig jaar niet op te nemen in het basispakket (opent in nieuw tabblad). Tot die tijd wisten ziekenhuizen de programma’s nog te bekostigen vanuit de beleidsregel Innovatie voor kleinschalige experimenten, maar door het besluit was ook die financieringsbron niet meer aan te boren. Linda: ‘Als Fit4Surgery hebben we duidelijk kenbaar gemaakt dat we het niet eens zijn met het besluit van het Zorginstituut. In de media-aandacht die daarop volgde hebben we ook duidelijk kunnen maken dat het programma, ondanks dit besluit, nog steeds veel toegevoegde waarde heeft voor patiënt en ziekenhuis.’   

Twintig ziekenhuizen

Ziekenhuizen doen al best veel op het gebied van prehabilitatie. Linda: ‘Er is over het algemeen al meer aandacht voor leefstijl, door de diëtist vaker te betrekken bijvoorbeeld. Vanuit Fit4Surgery vinden we een multimodale aanpak belangrijk. Er zijn nu zo’n twintig ziekenhuizen die met die methode werken.’ 

Rekentool

Voor ziekenhuizen ontwikkelde Fit4Surgery een rekentool (opent in nieuw tabblad) die de kosten en baten van het programma in kaart brengt. Door het sneller herstel van de patiënt pakt die rekensom meestal gunstig uit. Ook voor de patiënt zijn er mogelijkheden om de zorg vergoed te krijgen. Linda: ‘Sommige zorgverzekeraars besluiten de zorg ondanks het advies van het Zorginstituut wél te vergoeden, sommige ziekenhuizen kiezen ervoor om de zorg van patiënten die niet verzekerd zijn te betalen en er zijn ook initiatieven als Stichting Tegenkracht, die werkgevers van patiënten meer willen betrekken.’  

Fysiotherapie in de regio

Fit4Surgery wil alle ziekenhuizen langs gaan die prehabilitatie niet of niet volledig toepassen. Linda: ‘Ziekenhuizen willen wel, maar lopen tegen logistieke drempels op, of capaciteitsproblemen. Daar willen we bij helpen.’ Daar komt ook de samenwerking met eerstelijnsfysiotherapie bij kijken. Linda: ‘Vooral in grotere regio’s zullen ziekenhuizen een beroep willen doen op regionale fysiotherapie organisaties (RFO’s), en samenwerking opzetten met de eerste lijn.’

Stappenplan

Bij zo’n samenwerking komt aardig wat kijken: zo moeten er goede afspraken worden gemaakt over de zorg zelf en de financiering. Regioadviseurs van het KNGF kennen het klappen van de zweep en hebben een stappenplan opgesteld.